تعیین سهم منابع تولید رسوب از طریق مقایسه نتایج روش‌های تهیه نقشه سیمای فرسایش، انگشت‌نگاری و اندازه‌گیری میدانی

نویسندگان

  • سعید نجفی دانشجوی دکترا، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
چکیده مقاله:

به­دلیل استفاده­ بی­رویه بشر از منابع طبیعی، افزایش بار رسوبی سبب مشکلات درون و برون منطقه­ای در رابطه با حوزه­های آبخیز شده است. برای مبارزه­ موثر با این پیامدها، اطلاع از ماهیت و اهمیت نسبی و منشأ منابع اصلی رسوب ضروری است. امروزه برای این منظور، روش­های مختلفی برای تعیین منابع تولید رسوب مورد توجه قرار گرفته، لکن ارزیابی دقت و تطابق نسبی آن­ها با یکدیگر کمتر بررسی شده است. از این­رو، پژوهش حاضر به­منظور ارزیابی تطبیقی نتایج حاصل از روش­های مبتنی بر انگشت­نگاری رسوب، سیمای فرسایش خاک و اندازه­گیری مستقیم منابع رسوب انجام شد. طبق نتایج حاصل به‌روش انگشت­نگاری، واحد سنگ­شناسی مارن بیشترین سهم رسوب را با 85 درصد به خود اختصاص داد که با وضعیت فرسایشی شدید حاصل از نقشه سیمای فرسایش با کد CS23R41G42 مطابقت دارد. نتایج حاصل از اندازه­‌گیری مستقیم نیز نشان داد که واحد سنگ­شناسی مارن با فرسایش 34.4 تن در هکتار و در حالت سالانه با مقدار 14023 تن فرسایش در رتبه­ نخست قرار می­گیرد و واحدهای دیگر شامل رسوبات رودخانه­ای جدید و رسوبات آبرفتی قدیم به­ترتیب در رتبه­های بعدی قرار می­گیرند که این نتایج نیز منطبق با نتایج انگشت­‌نگاری رسوب بوده است. در مجموع، اختلافات موجود در نتایج حاصل از روش­های انگشت­نگاری رسوب، نقشه سیمای فرسایش و اندازه­گیری مستقیم  به­‌دلیل رویکرد کمی و یا کیفی بررسی وضعیت فرسایش در روش­های مذکور و عدم لحاظ نسبت تحویل رسوب و سایر فرآیندهای حاکم بر انتقال رسوب بوده است که استفاده هم­زمان و ترکیبی آن­ها برای دست­یابی به نتایج قابل اعتماد را مورد تاکید قرار می­دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تعیین سهم منابع تولید رسوب از طریق مقایسه نتایج روش های تهیه نقشه سیمای فرسایش، انگشت نگاری و اندازه گیری میدانی

به­دلیل استفاده­ بی­رویه بشر از منابع طبیعی، افزایش بار رسوبی سبب مشکلات درون و برون منطقه­ای در رابطه با حوزه­های آبخیز شده است. برای مبارزه­ موثر با این پیامدها، اطلاع از ماهیت و اهمیت نسبی و منشأ منابع اصلی رسوب ضروری است. امروزه برای این منظور، روش­های مختلفی برای تعیین منابع تولید رسوب مورد توجه قرار گرفته، لکن ارزیابی دقت و تطابق نسبی آن­ها با یکدیگر کمتر بررسی شده است. از این­رو، پژوهش ح...

متن کامل

تهیه نقشه خطر فرسایش و تولید رسوب حوضه آبخیز سد دز با استفاده از سنجش از دور و gis

با توجه به اهمیت منابع آبی در کشور ایران، نیاز است تا از بدنه های آب شیرین همچون سدها محافظت بیشتری گردد . یکی از مهمترین روشهای حفظ این منابع آبی، انجام مدیریت صحیح در جهت کاهش فرسایش و تولید رسوب می باشد که لازمه آن آگاهی از مقدار رسوب زایی و نواحی دارای بحران فرسایشی در حوزه های بالادست سدها است . از این رو مطالعه حاضر، تهیه نقشه بهنگام فرسایش و رسوب در حوزه آبخیز سد دز با مساحت تقریبی 17320...

متن کامل

تهیه نقشه سیمای طرح با هدف کنترل فرسایش براساس الگوی ژئومورفولوژی (مطالعه موردی: حوضه آبریز زنوزچای)

در بسیاری از مناطق ایران انتخاب کاربری و مدیریت زمین بدون توجه به قابلیت‌ها و توان سرزمین انجام می‌شود که سبب اتلاف سرمایه و کاهش ظرفیت محیطی می‌شود. با دانستن وضعیت شکل زمین می‌توان به چگونگی خاک و رستنی‌های هر واحد شکل زمین و توان آن برای کاربری‌های انسان در سرزمین پی برد. در این تحقیق ابتدا با تلفیق سه نقشه جهت دامنه، شیب دامنه و طبقات ارتفاعی، نقشه شیب تهیه شد و در مرحله بعد نقشه ژئومورفولو...

متن کامل

تعیین سهم فرسایش های سطحی و زیرسطحی در تولید رسوب با استفاده از روش منشأیابی در حوزه آبخیز مرگن - ماکو

به دلیل وجود مشکلات زیاد در کاربرد روش­های سنتی (نظیر میخ­ها و کرت­های فرسایشی) ، روش منشأیابی به عنوان روشی جایگزین و مناسب برای تعیین سهم منابع رسوب در تولید رسوب مورد توجه محققین مختلف قرار گرفته است. در این روش ، خصوصیات فیزیکی ، ژئوشیمیایی و آلی رسوب و منابع رسوب برای تعیین منابع اصلی رسوب و اهمیت نسبی آنها مورد مقایسه قرار می گیرند. در روش یاد شده با استفاده از ترکیبی مناسب از خصوصیات جدا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 3

صفحات  165- 178

تاریخ انتشار 2013-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023